– Źródła kreatywności i innowacyjności w miastach średniej wielkości są wynikiem kilku czynników: jakości kapitału ludzkiego w instytucjach samorządowych i dobrego przywództwa, zdolności finansowych samorządów czy aspiracji i poziomu oczekiwań mieszkańców, a przede wszystkim – istniejącego w danym mieście kapitału społecznego. Innowacyjności sprzyja też dobrze funkcjonująca współpraca pomiędzy lokalną administracją, biznesem i uczelniami, a w skali ponadlokalnej – dostęp do wiedzy w ramach wiodących sieci uczelni krajowych i międzynarodowych. Potencjał innowacyjny mogą też wyzwolić działania mające na celu przezwyciężenie barier rozwojowych, np. poprzez pilotażowe czy modelowe programy rewitalizacji – mówi Janusz Górecki, szef działu analiz ABSL i współautor raportu.

Analiza przeprowadzona przez ABSL pozwoliła na stworzenie typologii badanych miast, gdzie kryteriami były: głębokość i skala innowacji, różnorodność sfer, w których wprowadzono innowacje i to czy były to pojedyncze działania czy też komplementarny system pozwalający na wygenerowanie efektów synergii. ABSL, opierając się na klasyfikacji „European Innovation Scoreboard”, wyróżnił 5 szczebli: liderzy, silni innowatorzy, aspirujący innowatorzy, umiarkowani innowatorzy i skromni innowatorzy.

Do grona liderów zaliczono Płock – to miasto zdecydowanie wyróżnia się na mapie innowacyjności polskich miast średniej wielkości. Jako silnych innowatorów wyróżniono: Opole, Wałbrzych, Tarnów i Piłę. Działania w siedmiu ośrodkach pozwalają na wyróżnienie ich jako aspirujących innowatorów. Są to: Nysa, Legnica, Koszalin, Krosno, Elbląg, Nowy Sącz i Gorzów Wielkopolski.

Najbardziej innowacyjne miasta średniej wielkości z grupy miast badanych przez ABSL

Liderzy

Płock został uznany za lidera innowacyjności, wyróżniając się systemowymi i różnorodnymi rozwiązaniami innowacyjnymi w skali krajowej i międzynarodowej. Miasto jest animatorem kompleksowych działań na rzecz rozwoju przedsiębiorczości (m.in. przestrzeń co-workingowa Przetwórnia, koordynacja Światowego Tygodnia Przedsiębiorczości, Hackathon City Coders Płock) i konsekwentnie buduje swoją markę na poziomie międzynarodowym poprzez globalną sieć CIFAL UNITAR (Płock jest jedną z 15 lokalizacji biura CIFIAL na świecie). Ponadto miasto jest strategicznym partnerem Europejskiego Kongresu Gospodarczego, odgrywa aktywną rolę w Baltic Business Forum i Forum Rozwoju Mazowsza  oraz jest obecne w ratingu Fitch. Płock jest też liderem w zakresie wdrażania Partnerstwa Publiczno-Prywatnego w Polsce (organizator m.in. Międzynarodowego Forum PPP), wprowadza innowacje konceptualne, takie jak strategia zrównoważonego rozwoju Płock 3.0 (na lata 2018-2030) czy podejmuje działania na rzecz centrum kompetencyjnego rolnictwa miejskiego. W Płocku wdrożono też kompleksowe działania wspierające innowacyjność (Rada Innowacji, PPP-T, AIP, udział w projekcie Akcelerator Technologii Informacyjnej, współpraca z NCBiR w ramach projektów elektromobilności), prowadzi się tu aktywnie politykę mieszkaniową nastawioną na przyciągnięcie młodych mieszkańców, wyróżnia się też podejście do rewitalizacji (Staromiejskie Centrum Biznesu Przetwórnia, wielofunkcyjny dworzec PKP). W Płocku dobrze funkcjonuje współpraca na linii administracja-biznes-uczelnie.

Silni innowatorzy

Opole, jako silny innowator, pochwalić może się stworzeniem strategicznego systemu budowy kapitału ludzkiego (wielostronne wsparcie systemu szkolnictwa publicznego w mieście na rożnych szczeblach, Program TBS Mieszkanie dla Specjalisty), wdrażaniem systemowych innowacji, w tym kompleksowo rozumianej idei smart city, zdolnością przyciągnięcia wiodących europejskich instytucji badawczych, np. Instytutu Fraunhofera czy modelową współpracą na linii samorząd-uczelnie-biznes. 

Wałbrzych tytuł silnego innowatora zawdzięcza powołaniu Aglomeracji Wałbrzyskiej (22 gminy, 400 tys. mieszkańców), która jest pionierem w Polsce w zakresie zarządzania funduszami UE na poziomie zintegrowanych inwestycji terytorialnych. Miasto prowadzi (jako jedno z trzech w Polsce) projekt pilotażowy w zakresie rewitalizacji, który ma dostarczyć modelowych rozwiązań przede wszystkim w obszarze planowania przestrzennego, mieszkalnictwa i finansowania działań rewitalizacyjnych. Podejmuje dziania na rzecz poprawy jakości życia w mieście, a tym samym zatrzymania i przyciągnięcia ludzi młodych (m.in. Wałbrzych na Dobrej Drodze, Nasz Nowy Dom, Szkoła od Nowa, Zielony Wałbrzych). Samorząd Wałbrzycha współkreuje działania strategiczne na poziomie subregionalnym (strategia Sudety 2030), prowadzi działania w zakresie wsparcia innowacyjności (Software Hackaton, a zwłaszcza infrastruktura dla rozwijania pasji w sektorze IT i kreatywnym – CityLab), wdraża rozwiązania smart city w obszarze technologicznym – m.in. pilotażowy program smart waste management. Urząd miasta cechuje się płaską strukturą, zorientowaną zadaniowo. 

Tarnów, w ramach rozwiązań systemowych, stworzył aglomeracyjne partnerstwo 11 gmin, łącząc siły w zakresie promocji gospodarczej, kapitału ludzkiego czy wspólnych inicjatyw proinwestycyjnych. Kompleksowe wsparcie przedsiębiorczości w Wałbrzychu, w wymiarze infrastrukturalnym finansowym i doradczym, przejawia się w takich projektach jak DESK – darmowa strefa co-workingu, inkubator przedsiębiorczości, wdrażanie i realizacja projektów dofinansowanych ze środków UE przeznaczonych dla firm, które chcą rozwinąć działalność eksportową – projekt Business Boost for Małopolska. Tarnów zrealizował ponadto takie działania w obszarze smart-city i e-government jak projekt Centrum Usług Wspólnych dla 22 gmin subregionu tarnowskiego czy pilotażowy projekt wdrożenia inteligentnych rozwiązań technologicznych dla Tarnowa służących podniesieniu jakości życia, zdrowia, komfortu i efektywności energetycznej. W mieście istnieje kompleksowy systemu obsługi inwestora, dobrze funkcjonuje także współpraca między samorządem, uczelniami i biznesem. 

Piła cechuje się modelową współpracą na linii samorząd–uczelnie–biznes. Miasto realizuje kompleksowy i strategiczny system działań nakierowany na wzmacnianie kapitału ludzkiego, obejmujący m.in. współpracę z szkołami wyższymi (Program Studiuj w Pile, Mieszkaj w Pile, Pracuj w Pile), wykorzystuje narzędzia w obszarze rynku pracy (Platforma Praca) i realizuje programy rozwoju kompetencji językowych i informatycznych wśród dzieci i młodzieży (utworzenie klas językowych, Pilska Akademia Przedsiębiorczości, Klub Profesjonalistów). Piła stworzyła infrastrukturę dla rozwoju przedsiębiorczości i kreatywności (inkubator przedsiębiorczości z bezpłatną strefą co-workingową dla studentów) oraz realizuje program Mieszkanie na Start dla fachowców poszukiwanych przez lokalnych pracodawców jak również oferuje stypendia dla doktorantów. Miasto opracowało też długofalową strategię rozwoju do 2035 roku i konsekwentnie odgrywa rolę lidera w Pilskim Obszarze Strategicznych Interwencji (m.in. organizacja subregionalnych targów pracy). Piła podejmuje działania w zakresie planowania przestrzennego, jest otwarte na współpracę z sektorem pozarządowym (m.in. Wodna Masa Krytyczna, wdrożenie programu Decyduj z Nami – jako pierwsze miasto w województwie wielkopolskim) i realizuje programy dla seniorów (Centrum Aktywizacji Osób Starszych i Niepełnosprawnych). Struktura urzędu miasta jest zorientowana zadaniowo i zespołowo.

Pełny raport „Potencjał miast średnich w Polsce dla lokalizacji inwestycji BPO/SSC/IT/R&D” został opublikowany 7 marca podczas konferencji organizowanej wraz z Ministerstwem Inwestycji i Rozwoju (www.miir.gov.pl/media/70822/RAPORT_ABSL.pdf).

Źródło: ABSL