Jak projektować biura przyjazne dla osób neuroatypowych? Nie każdy umysł pasuje do open space’u

Mimo rosnącej świadomości neuroróżnorodności, osoby w spektrum autyzmu nadal napotykają na liczne bariery w środowisku pracy. Standardowe, otwarte przestrzenie biurowe często są sensorycznie przytłaczające, a brak dostosowania do różnorodnych potrzeb utrudnia efektywne funkcjonowanie. Jak zatem tworzyć inkluzywne biura, które wspierają wszystkich pracowników – niezależnie od tego, jak przetwarzają bodźce?

Biura dla wszystkich, czyli jak wygląda prawdziwie inkluzywne środowisko pracy?

Choć wiele firm deklaruje otwartość i równość, w praktyce środowisko biurowe dla osób neuroatypowych bywa źródłem dyskomfortu. A przecież osoby w spektrum często posiadają ponadprzeciętne zdolności analityczne, wyjątkową koncentrację czy umiejętność dostrzegania detali.

Problemem nie są ograniczenia poznawcze, lecz brak adaptacji przestrzeni biurowej do ich potrzeb. Typowe biura projektowane są dla tzw. "uśrednionego użytkownika", co wyklucza osoby, które inaczej odbierają i przetwarzają rzeczywistość.

Open space a spektrum autyzmu – co naprawdę przeszkadza?

Typowe biuro open space pełne jest szkła, metalu i betonu – materiałów, które odbijają dźwięk i tworzą pogłos. Hałas, brak prywatności, silne światło, intensywne kolory – dla osób neurotypowych mogą być neutralne, ale dla osób autystycznych stanowią realne zagrożenie dla zdrowia psychicznego i fizycznego.

„Zwykły dzień pracy może prowadzić do przebodźcowania, zmęczenia i spadku produktywności” – mówi Marcin Latta, ekspert ds. akustyki biurowej z firmy Ecophon Saint-Gobain.

Dźwięki rozmów, stukot klawiatury, odgłosy krzeseł czy nawet szeptów mogą być tak intensywne, że powodują wyczerpanie. W takich warunkach trudno o komfort i efektywność – a przecież chodzi o to, by projektowanie biur dla osób neuroatypowych sprzyjało ich pełnemu potencjałowi.

Dobre projektowanie akustyczne to nie luksus – to podstawa

„Jeśli biuro przypomina pudło rezonansowe, umysł nie może pracować efektywnie” – dodaje Latta.

Akustyka biura to fundament komfortu. Zastosowanie sufitów z wełny szklanej, paneli akustycznych i dźwiękochłonnych tkanin to rozwiązania, które poprawiają nie tylko komfort pracy osób w spektrum autyzmu, ale i wszystkich pracowników.

Cisza to nie przywilej – to warunek efektywności

Z badania PLGBC i Workplace (2024) wynika, że tylko 24,3% pracowników ma dostęp do miejsca cichej pracy. A przecież cisza to nie luksus – to warunek koncentracji, bezpieczeństwa psychicznego i rozwoju.

„Wciąż projektujemy biura tak, jakby każdy miał taki sam próg wrażliwości. To nieprawda!” – mówi Anna Dziadkowiec, Workplace Partner.

Jak tworzyć inkluzywne biura dla osób w spektrum autyzmu?

Aby naprawdę uwzględniać potrzeby osób neuroatypowych, biura powinny oferować:

Takie podejście pozwala każdemu pracować w warunkach dostosowanych do jego stylu poznawczego.

Mówmy o neuroróżnorodności, ale działajmy!

Inkluzywne projektowanie biur to nie tylko trend, ale konieczność. Nie chodzi tylko o słowa czy kampanie społeczne raz w roku. Chodzi o realne zmiany: fizyczne, organizacyjne i społeczne.

„Autyzm to nie wada. To inny system operacyjny. A ograniczeniem są przestrzenie, które zakładają, że wszyscy jesteśmy tacy sami” – mówi Weronika Tomiak z Fundacji Neuroróżnorodni.

Podsumowanie: Biuro przyjazne dla osób neuroatypowych to lepsze biuro dla wszystkich

Projektowanie inkluzywne to inwestycja w różnorodność, efektywność i dobrostan pracowników. Odpowiednia akustyka, struktura i możliwość dostosowania przestrzeni do indywidualnych potrzeb to fundament nowoczesnego miejsca pracy.

Zadbajmy o to, by Światowy Dzień Świadomości Autyzmu był nie tylko symbolem, ale początkiem trwałych zmian – również w projektowaniu biur.

Źródło: www.propertydesign.pl

Zdjęcie: pixabay